Interview Jelte Glas @ Cobouw.nl

Buurlander Jelte Glas werd door cobouw.nl geinterviewd over zijn project Porta Palace, een “Tiny House”. In het interview komt ook Buurland ter sprake!

Tiny houses: van experiment tot oplossing

[bron - cobouw.nl] Tiny houses? Modegril. Waarom zijn die nodig? De discussie op de Cobouw-redactie weerspiegelt waarschijnlijk die van de gemiddelde Cobouw-lezer. Daarom belde ik met Jelte Glas, ook Utrechter en zelfverklaard woonpionier. Hij bouwde samen met twee vrienden zijn eigen tiny house. En zoekt gemeentes met lef, waar hij zijn mobiele woonunit neer mag zetten. Zodat we door te experimenteren leren bouwen voor de toekomst.

Jelte vertelt dat hij een van die groeiende groep nieuwe woonconsumenten is die zelf hun huis wil bouwen of kiest voor een kleine woning, om de vaste lasten te verlagen. “Waarom zou je een hoge hypotheek afsluiten waarvoor je krom moet liggen en je twintig jaar vastzit? Als starter kun je niet zoveel: particuliere huur is er in Utrecht amper en anders veel te duur, voor een sociale huurwoning moet je bijna tien jaar wachten. En als je niet wilt kopen, omdat je je vrijheid wilt behouden, zijn er geen andere mogelijkheden meer.”

Zelf renoveren

Ik ontmoette Jelte voor het eerst in Buurland, een bijzondere plek tussen twee lage corporatieflats in het Utrechtse Tuinwijk. De aangekondigde sloop bleef maar uit, dus bouwden de jonge betrokken huurders in de aan elkaar grenzende tuinen hun eigen paradijs, met moestuinen, pizza-oven, boomhut, jacuzzi en kippenhok. Zo ontstond een buurtgemeenschap, die diverse activiteiten organiseerde, van festivals (Zwemfest) tot anti-inbraakborrels.

Tijdens een rondleiding daar bleek dat bouwkundige Jelte al groter dacht: waarom niet betaalbaar wonen in een schoon, gerenoveerd en veilig Buurland? Samen met 45 anderen startte hij een bewonerscollectief dat uitmondde in een CPO-groep, die inzetten op laagdrempelige renovatie in plaats van sloop en nieuwbouw. Na ellenlange en taaie onderhandelingen kreeg de enthousiast gestarte groep helaas het deksel op de neus: de corporatie zag hun plan (ontwikkeld met een architect en voorzien van financieringsmodel) niet zitten. Het complex is echter nog steeds niet gesloopt.

 Gezocht: gemeente met lef

Jelte trok intussen zijn eigen plan. Na een tijdje in een caravan te hebben gebivakkeerd woont hij nu ‘creatief’. Hij bouwde zijn eigen mobiele biobased tiny house, de Porta Palace. Deze heeft hij momenteel op FABCity geparkeerd, het Amsterdamse expoterrein voor vernieuwende en duurzame bouwers (ga hem bezoeken, dat kan tot 26 juni).

Jelte vertelt me dat er elke week hordes wethouders en ambtenaren voor zijn tiny house langskomen, die foto’s van hem maken en enthousiast over zijn ideeën twitteren. Maar een gemeente waar hij zijn droom waar mag maken vindt hij niet.“Waar is die bestuurder met lef?” In een telefoongesprek met Jelte is dat zijn steeds terugkerende vraag. Het voornaamste bezwaar van gemeentes is precedentwerking. “Ik wil een professioneel experiment starten, dus voor vijf tot tien jaar. Anders leer je niets. Maar gemeentes zijn huiverig voor zulke lange periodes. En de glijdende schaal: ‘Als we jou toestemming geven, komen er tig anderen die het ook willen!’ Bovendien zijn er amper subsidies voor dit soort langdurige trajecten.”

Experimenteerruimte

Juridisch zijn er weinig belemmeringen meent Jelte, zo zijn er mogelijkheden om plekken flexibel te bestemmen, maar ook de Crisis- en herstelwet biedt mogelijkheden. Het gaat gewoon om experimenteerruimte bieden. “Ik vind dat we het een keer moeten proberen en na vijf jaar met elkaar om de tafel gaan om te kijken wat er goed of fout ging. Want bij leren hoort fouten maken.” Dit mocht hij wel doen in Arnhem, waar de burgemeester er persoonlijk voor zorgde dat hij en zijn mede-Woonpioniers in leegstaande kantoren hun tiny logementen mochten neerzetten. En Amsterdam dan, vraag ik, waar de Heijmans One vijf jaar lang op het Zeeburgereiland mag staan? “Ja, zo’n grote bouwer heeft marketingpower en lobbymacht.”

Woonpioniers niet welkom

Jelte ziet in zijn eigen stad Utrecht vooralsnog geen mogelijkheden meer zijn droom te realiseren en brengt zijn energie liever ergens anders heen.

Zonde. Ik vind het nog lastig te accepteren dat er in mijn stadsie zo weinig ruimte voor initiatief is. Ondanks een collegeakkoord Samen maken we de stad en ambities als Voor ieder initiatief is een plek, stuiten Jelte en andere initiatiefnemers op de harde kant van stadsontwikkeling. In een stad met zoveel hoogopgeleide jonge mensen blijken woonpioniers niet welkom.

Mensen als Jelte zijn de R&D-medewerkers van je stad

Terwijl mensen als Jelte juist de ideale werknemers kunnen zijn van een research & development-afdeling van de stad, waar innovaties worden geboren. In een stad waar het bestuur strooit met begrippen als healthy urban living en smart sustainability (oftewel gezond, groen en slim zijn), maken mensen als Jelte het mogelijk dat dit meer dan loze marketingtermen zijn.

Okee, Jelte neemt dan ook initiatief in een van de meest complexe sectoren: de woningmarkt. Waar grote institutionele en financiële belangen spelen. En zeker in Utrecht is de druk op de ruimte enorm, met hoge vastgoedprijzen tot gevolg.

Extra reden tot innovatie stimuleren, zou je zeggen. Maar volgens Jelte gaat het dieper: “Wonen raakt iets essentieels, het is een basisbehoefte, zoals water. Daarom zijn experimenten op dit gebied al snel eng. Maar ons huidige systeem past niet meer bij de snel veranderende realiteit. Ik hoop dat de politiek daar z’n ogen voor opent.”

Utrecht, omarm jij je eigen woonpionier?

P.S.: Inmiddels heeft ook Utrecht een Heijmans One, ingezet als gemeenschappelijke tuin-woonkamer in het renovatieproject Your Urban Space op Kanaleneiland.

Stap op de woonladder

Volgens Jelte bieden tiny houses ook interessante woonoplossingen voor tijdelijk beschikbare kavels in de stad. Deze units zouden zo de ideale tussenstap op de woonladder kunnen vormen, tussen wonen in een studentenwoning, en het kopen van een huis. Wil iemand vervolgens toch permanenter of ruimer wonen, dan zijn de units eenvoudig door te verkopen of her te gebruiken als recreatiewoning. Samen met Arthur en Daniël van Woonpioniers probeert Jelte ook voor langere termijn afspraken te maken met vastgoedbeheerders, om mensen voor een afgebakende periode ‘modern nomadisch’ te laten wonen in bijvoorbeeld een kantoorpand, maar ook op een braakliggend terrein. Lees meer op www.woonpioniers.nl